Năng suất là gì? 5 cách tăng năng suất sản xuất cho doanh nghiệp

1. Tổng quan về năng suất

1.1 Năng suất là gì?

Năng suất là một khái niệm kinh tế quan trọng, đánh giá khả năng của một đơn vị lao động trong sản xuất hàng hóa và dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định. Để đo lường năng suất, có nhiều phương pháp khác nhau áp dụng tùy theo mục đích sử dụng:

• Năng suất lao động: Tính bằng tỷ lệ sản lượng trên số lượng lao động.

• Năng suất vốn: Đánh giá bằng tỷ lệ sản lượng trên tổng số vốn đầu tư.

• Năng suất sản xuất: Đo lường bằng tỷ lệ sản lượng trên tổng số nguồn lực sản xuất, bao gồm cả lao động và vốn.

Ngày nay, năng suất không còn xa lạ và đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, đặc biệt là ở cấp quốc gia và doanh nghiệp. Đây là yếu tố then chốt để đảm bảo sự cạnh tranh và phát triển bền vững của kinh tế xã hội.

Việc nâng cao năng suất không chỉ tập trung vào sản xuất mà còn liên quan đến các mối quan tâm xã hội như tạo việc làm, bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội. Đây là xu hướng được phát triển rộng rãi, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và hiệu quả của các nền kinh tế.

Với mục tiêu tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn lực, các chỉ số năng suất như năng suất lao động, năng suất vốn và năng suất tổng hợp đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và cải thiện quá trình sản xuất.

1.2 Năng suất sản xuất là gì?

Năng suất sản xuất (Manufacturing Productivity) là khái niệm dùng để đánh giá khả năng của một hệ thống sản xuất trong việc tạo ra sản phẩm trong một khoảng thời gian nhất định, thông qua việc tối ưu hóa các nguồn lực hiện có. Đây là một trong những chỉ số quan trọng để đo lường hiệu quả của quá trình chuyển đổi từ nguyên vật liệu thành sản phẩm cuối cùng của một doanh nghiệp.

Năng suất sản xuất tăng lên khi hệ thống sản xuất có khả năng sản xuất ra nhiều sản phẩm hơn mà không cần tăng thêm các nguồn lực như máy móc, công nghệ hay lao động. Điều này cho thấy sự hiệu quả và khả năng tối ưu hóa của quy trình sản xuất.

2. Tại sao doanh nghiệp cần đo lường năng suất sản xuất?

Năng suất sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc xác định khả năng phát triển và cạnh tranh của doanh nghiệp. Năng suất sản xuất cao mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như sau:

• Tăng sản lượng, giảm chi phí, nâng cao lợi nhuận: Năng suất sản xuất cao giúp doanh nghiệp sản xuất nhiều hơn với cùng lượng nguồn lực, dẫn đến tăng sản lượng và giảm chi phí. Điều này giúp doanh nghiệp có nhiều sản phẩm để bán, từ đó tăng doanh thu và lợi nhuận.

• Tăng khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường: Năng suất sản xuất cao giúp doanh nghiệp có thể đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường. Đáp ứng nhu cầu lớn hơn từ người tiêu dùng.

• Tăng khả năng hội nhập kinh tế quốc tế: Doanh nghiệp có năng suất sản xuất cao có thể cạnh tranh mạnh mẽ hơn trên thị trường quốc tế, mở rộng xuất khẩu và tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận.

Ngoài ra, năng suất sản xuất còn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế quốc gia, góp phần nâng cao đời sống người dân.

=>>> Xem thêm: Hoạch định chiến lược hiệu quả giúp doanh nghiệp hội nhập quốc tế.

3. Cách tính năng suất sản xuất

Tính toán năng suất sản xuất là một hoạt động vô cùng quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá chính xác tình hình và có cái nhìn chi tiết về quy trình sản xuất. Công thức tính năng suất sản xuất được áp dụng như sau:

W = Q/T

Trong đó:
- W là năng suất sản xuất doanh nghiệp muốn đo lường.
- Q là sản lượng thực tế, tức là số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp thực sự sản xuất được trong một khoảng thời gian nhất định.
- T là thời gian thực tế quá trình sản xuất diễn ra.

Ví dụ:
Cho một nhà máy sản xuất bóng đèn có khả năng sản xuất 4000 bóng đèn trong một ngày làm việc 8 giờ. Để tính năng suất sản xuất của nhà máy này, ta áp dụng công thức như sau:

W = 4000/8 = 500 (bóng đèn/giờ)

Như vậy, năng suất sản xuất thực tế của nhà máy tại thời điểm đo lường là 500 bóng đèn/giờ.

Lưu ý: Năng suất sản xuất cần được đo lường định kỳ để đảm bảo giá trị thực tế. Đối với những doanh nghiệp hoạt động liên tục, năng suất sản xuất cần được đo lường thường xuyên theo tháng, tuần, thậm chí theo ngày để đảm bảo tính chính xác và có phương án cải tiến, tối ưu năng suất kịp thời.

=>>> Xem thêm: Ứng dụng quy trình PDCA giúp cải tiến năng suất sản xuất hiệu quả

4. 2 yếu tố chính ảnh hưởng đến năng suất sản xuất

Các yếu tố ngoại cảnh và nội tại đóng vai trò quan trọng trong năng suất sản xuất của doanh nghiệp. 

Các yếu tố ngoại cảnh bao gồm:

• Môi trường kinh tế thế giới: Môi trường này không chỉ tạo ra cơ hội mới mà còn đem đến thách thức cho các doanh nghiệp. Trong giai đoạn phát triển tích cực, doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội xuất khẩu và mở rộng thị trường. Ngược lại, trong suy thoái kinh tế, áp lực cạnh tranh gia tăng đòi hỏi doanh nghiệp phải thích ứng để duy trì và phát triển.

• Tình hình thị trường: Sự biến động và thay đổi trong xu hướng tiêu dùng tạo ra những thách thức và cơ hội cho các doanh nghiệp sản xuất. Điều này đặt ra yêu cầu về sự linh hoạt và nhanh chóng trong kế hoạch sản xuất để đáp ứng nhu cầu và duy trì vị thế cạnh tranh. Đặc biệt, áp lực cạnh tranh từ các đối thủ trong ngành cũng là một thử thách không nhỏ.

• Cơ chế chính sách kinh tế của nhà nước: Chính sách về thuế, hỗ trợ tài chính và quy định môi trường có tác động lớn đến chi phí sản xuất và chất lượng sản phẩm. Biến động đột ngột trong chính sách có thể gây ra tình trạng bất ổn, buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh nhanh chóng để tránh những ảnh hưởng tiêu cực.

Các yếu tố nội tại bao gồm:

• Nguồn vốn: Vốn đầu tư quyết định đến năng suất sản xuất và khả năng mở rộng quy mô của doanh nghiệp.

• Nguyên liệu và chuỗi cung ứng: Chất lượng và hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng đóng vai trò quan trọng trong giảm thời gian chờ đợi và lãng phí sản xuất.

• Nguồn nhân lực: Đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực là chìa khóa để tăng cường năng suất sản xuất.

• Quy trình sản xuất: Quy trình sản xuất được tổ chức tốt giúp tối ưu hóa từ sử dụng nguyên vật liệu đến xuất khẩu sản phẩm, giảm thiểu lãng phí và tăng cường hiệu suất lao động.

• Công nghệ: Ứng dụng công nghệ hiện đại giúp chuyên môn hóa quy trình sản xuất, giải quyết các vấn đề lãng phí và nâng cao chất lượng sản phẩm.

5. 5 cách tăng năng suất sản xuất cho doanh nghiệp

Để nâng cao năng suất sản xuất, các doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp hiệu quả sau đây:

5.1 Tối ưu hóa quy trình sản xuất:

Đây là bước đầu tiên quan trọng để tăng năng suất. Các doanh nghiệp cần phân tích chi tiết từng bước trong quy trình sản xuất, loại bỏ các bước thừa không cần thiết và tái cấu trúc hợp lý. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí sản xuất, đồng thời tăng hiệu quả lao động.

5.2 Nâng cao trình độ chuyên môn của nhân sự: 

Đầu tư vào đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao trình độ kỹ thuật và chuyên môn cho nhân viên là cách hiệu quả để tăng năng suất sản xuất. Nhân viên có trình độ cao sẽ làm việc hiệu quả hơn, đồng thời đóng góp tích cực vào quá trình cải tiến sản xuất.

=>>> Xem thêm: 10 cách quản lý nhân viên hiệu quả đem lại hiệu suất cao

5.3 Ứng dụng công nghệ mới:

Đầu tư vào nghiên cứu và áp dụng công nghệ mới như tự động hóa, robot hóa và máy học giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất. Công nghệ AI, IoT, AIoT cung cấp giải pháp kết nối thiết bị và thu thập dữ liệu, giúp quản lý và giám sát quy trình sản xuất hiệu quả hơn.

5.4 Quản lý hoạt động sản xuất thông minh: 

Tạo lập lịch trình sản xuất chi tiết và hiệu quả, phù hợp với từng giai đoạn của sản xuất, từ đó giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và tối ưu hóa các hoạt động hàng ngày.

5.5 Đánh giá và điều chỉnh liên tục:

Thường xuyên đánh giá hiệu quả các biện pháp đã áp dụng và điều chỉnh khi cần thiết để đảm bảo hoạt động sản xuất luôn đạt hiệu quả cao nhất.

Các biện pháp này giúp doanh nghiệp không chỉ tăng năng suất mà còn củng cố và phát triển vị thế cạnh tranh trên thị trường.

=>>> Xem thêm: Chu trình PDCA giúp doanh nghiệp cải tiến liên tục

6. Tổng kết

PDCA đã giải đáp thắc mắc về năng suất và cách nâng cao hiệu quả công việc. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp doanh nghiệp của bạn áp dụng thành công. Chúc doanh nghiệp bạn gặt hái nhiều thành công!

Để nhận thêm nhiều thông tin hữu ích giúp cải tiến, tự động hóa, và phát triển doanh nghiệp, hãy theo dõi PDCA. Chúng tôi cam kết hỗ trợ bạn áp dụng các phương pháp hiệu quả và đạt được các thành tích vượt trội thông qua các khóa học, chương trình đào tạo đặc biệt. Liên hệ với PDCA để được hỗ trợ tốt nhất!